อุซเบกิสถาน => จากชายแดนระหว่างคาซัคฯ และอุซเบกฯ มาถึงนูกุส (Nukus) และคีวา (Khiva)

วีซ่าอุซเบกฯของเราเริ่มนับตั้งแต่วันที่ 1 กค. เนื่องจากเราเหนื่อยจากการปั่นในทะเลทรายของคาซัคฯ เป็นเวลา 5 วันครึ่ง เลยอยากจะหยุดพักอย่างน้อยสองคืนที่เบนู (Beyneu) เลยกลายเป็นว่าเราเข้าอุซเบกฯ วันที่ 3 กค. เราไม่สามารถปั่นทำเวลาตามที่เคยวางแผนไว้ เพราะ หนึ่ง เพื่อนชาวโปแลนด์เกิดเจ็บเข่ากระทันหัน เขาปั่นช้าอยู่แล้วเลยยิ่งช้าเข้าไปใหญ่ สอง กลุ่มเราเริ่มใหญ่ขึ้น จากที่เราปั่นกันสองคน แต่ตั้งแต่ขึ้นเรือจากอัซเซอร์ไบจานเรากลายเป็น 7 คน ซึ่งแต่ละคนก็มีความอึดและทำความเร็วไม่เท่ากัน ในเรื่องความอึดต่ออากาศร้อนก็มีแค่เราสองคนที่ทนได้ดีที่สุด เพื่อนคนอื่น ๆ พอร้อนมาก ๆ เขาก็อยากจะหาที่พัก และพักทีก็นานถึง 2 ชม. จริง ๆ เวชไม่ชอบนอนกลางวัน แต่คนอื่นพักเราก็ต้องพัก เลยต้องรอกัน มีคนโปแลนด์ที่แผนการเดินทางของเขาเกือบจะเส้นทางเดียวกันกับเรา แต่ส่วนที่เหลือเราจะแยกกันที่ซามาร์คันด์ (Samarkand) เพราะเขาจะปั่นต่อไปที่ “ดูชันเบ” เมืองหลวงของประเทศทาจิกิสถาน และปั่นไปพาเมียร์ไฮเวย์ รู้สึกภูมิใจนิด ๆ ว่าเคยไปมาแล้ว และสามารถให้คำแนะนำเรื่องเส้นทางกับเขา

ก่อนที่เราจะเข้าอุซเบกฯ เพื่อนชาวสโลเวเนียปลีกตัวไปก่อน เราจึงเหลือแค่ 6 คน มาวันนี้มีนักปั่นที่เคยพบกันมาก่อนที่จอร์เจียมาสมทบด้วย แต่ก็ยังไม่รู้ว่าเขาจะปั่นกับเราหรือไม่? ดูเขาแข็งแรงและน่าจะปั่นเร็ว

ทั้งคาซัคสถานและอุซเบกิสถานมีกฎหมายเฉพาะสำหรับนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติว่า ถ้าอยู่ในประเทศเขานานเกิน 3 วันต้องลงทะเบียนว่าพักที่ไหน เพราะฉนั้นเราไม่สามารถกางเต้นท์หรือไปขอพักตามบ้านชาวบ้านหรือตามร้านอาหารได้ทุกคืน ทุก ๆ 3 วันเราจะต้องเช๊คอินเข้าโรงแรมที่มีใบอนุญาติ ที่คาซัคฯ เราอยู่แค่ 5 วันครึ่งเราได้ประทับตราจากกองตรวจคนเข้าเมือง 1 ครั้งก็เรียบร้อยแต่เขาไม่เคร่งเท่าที่อุซเบกฯ ประเทศอุซเบกฯ ยาวมากเรามีเวลา 30 วันและคงได้ใช้ทั้ง 30 วันนั้น เพราะฉนั้นเราควรจะมีสลิปที่มีตราทะเบียนของโรงแรมอย่างน้อย 10 ใบ ยิ่งมีมากยิ่งดี เพราะเราไม่รู้ว่าตอนจะออกจากประเทศอุซเบกฯ จะเจอตำรวจที่น่ารักหรือไม่??? ตอนนี้นอกจากคำถามทั่วไปคือเกี่ยวกับที่จอดจักรยาน อินเตอร์เนต เรามีคำถามที่เพิ่มอีกข้อก่อนที่เราเช๊คอินคือ “เราสามารถลงทะเบียนที่นี่ได้มั้ย?”

ช่วงนี้เราไม่จำเป็นต้องแบกน้ำกันมากมายเหมือนตอนแรกแล้วเพราะรายทางจะมีร้านอาหารท้องถิ่นทั่วไป เราสามารถแวะซื้อได้ แบกกัน 5-6 ลิตรคงจะพอ จะเริ่มแบกและตุนน้ำอีกทีก็คงเป็นทะเลทรายที่จีน

ในทะเลทราย ทางที่เราปั่นมาไม่ค่อยมีเรื่องน่าตื่นเต้น แต่เพื่อนชาวเยอรมันคนหนึ่งเห็นงูตัวหนึ่งกำลังพะงาบกินจิ้งจกทะเลทราย เห็นภาพแล้วแขยง เพราะตอนนั้นเขาถ่ายตอนที่กางเต้นท์เสร็จแล้ว เขานอนหลับไม่ลงเลยแหละ

พรมแดนระหว่างคาซัคฯ และอุซเบกฯ ตรงนี้ถ่ายจากฝั่งอุซเบกฯ เพราะไม่อยากไปวุ่นวายกับตำรวจที่ชายแดน

ถนนที่อุซเบกฯ เริ่มดีและดีกว่าที่คาซัคฯ หน่อย อากาศที่ร้อนทำให้ยางมะตอยที่ถนนนุ่มนิ่ม บางจุดถึงกับหนืดปั่นไม่ค่อยไปเลย

ตอนที่เราไปถึงจุดตรวจพาสปอร์ต เขาปิดสองชม.เพื่อผลัดเปลี่ยนพนักงาน ทำให้เราต้องรออยู่ที่ประตูนานเกือบสองชม. และกว่าจะเสร็จขั้นตอนต่าง ๆ ก็ปาไปครึ่งวันแล้ว เลยต้องปั่นกันจนเวลาใกล้มืด แต่ที่นี่พระอาทิตย์ตกตอนประมาณสองทุ่มกว่า ๆ

ป้ายนี้เขาน่าจะเตือนให้ระวังอูฐนะ

ปั่น ๆ ไป สวนทางกับคณะคนอินเดีย ทำทริปนี้เพื่อหาเงินช่วยเหลือเด็กไร้การศึกษาที่อินเดีย Save the children

นี่คือด้านในร้านอาหารตามถนน ที่เราต้องคอยมองหา เพราะมันไม่เด่นชัดเลยว่ามันคือร้านอาหาร ซึ่งเราตามภาษาของเขาจะเรียกว่า “ชัยชาน่า” คือ Tea house

และนี่เป็นภาพด้านนอกของตึก ดูแล้วไม่ได้ให้ความรู้สึกว่ามันจะเป็นร้านอาหารได้เลย

ตั้งหน้าตั้งตาปั่นเพราะวันนั้นเราปั่นกันเป็นจริงเป็นจังคือเกือบ 190 กม.เพื่อให้ได้ระยะทาง จนกระทั่งรู้สึกว่าน้ำอาจจะไม่พอ ตั้งใจว่าจะขอน้ำจากรถคันนี้ดีมั้ย เผอิญว่าเขาจอดและคุยกับเรา ยังไม่ทันได้ขอหรือถามอะไร เขาถามเราก่อนว่าเอาแตงโมมั้ย? หนักก็หนักนะ แต่ก็ยากที่จะปฏิเสธในขณะที่เราต้องการน้ำอีกต่างหาก คิดดูลูกนั้นน่าจะเกือบ 10 โล รับมาแล้วแต่ยังไม่รู้เลยว่าจะแบกไปยังงัย จะนั่งกินกันตรงนี้ก็ไม่ไหว อีกอย่างก็อยากจะแบ่งปันเพื่อน ๆ ที่ปั่นกันไปล่วงหน้า ถ้าอย่างนั้นก็เอาเบาะรองนั่งมาหุ้มมันไว้ แล้วก็วางตรงตะแกรงท้ายรถ ถนนขรุขระขนาดนั้น แต่แตงโมก็รอดมาถึงเพื่อน ๆ ได้โดยปลอดภัย คิดดูลูกนี้น่าจะอร่อยที่สุดในทะเลทราย สดชื่นจริง ๆ

แตงโมผลใหญ่ ๆ ไม่เคยแตงโมใหญ่เท่านี้มาก่อน ท่าทางคงเลือกลูกที่ใหญ่ที่สุดให้เรา

ตั้งแต่เราเห็นป้ายติดไว้ว่ามีจุดที่รถบรรทุกจอดกันตอนที่ปั่นออกจากหมู่บ้านเล็ก ๆ แห่งหนึ่ง ป้ายบอกว่าอีก 20 กม.จะมีจุดที่ว่านั่น เราปั่นผ่านตรงที่เขากำลังซ่อมแซมถนน มีทั้งถนนเส้นทางเก่าและใหม่แถมมีบายพาสอีก เพื่อนที่นำหน้ามาก่อน ใช้เส้นทางเก่า เราใช้เส้นทางใหม่เลยคลาดกัน แต่ยังดีที่สามารถติดต่อกันได้ทาง sms คืนนั้น ต่างคนต่างหาที่นอนกันเอาเอง เราสองคนกับเพื่อนชาวนิวซีแลนด์ปั่นไปเห็นป้ายร้านอาหาร เลยลองเข้าไปถามขอเขากางเต้นท์ เขาว่าไม่ต้องกาง นอนตรงแคร่ข้างนอกนี่ก็ได้ เราเลยเข้าไปสั่งอาหารที่ร้านของเขา แถมได้อาบน้ำอีกต่างหากสบายไปเลย ยอมเสียตังค์ 5000 ซอม = ประมาณ 2USD

ภายนอกร้านอาหารที่เป็นที่พักของเรา หลังจากที่ปั่นกันมาเกือบ 190 กม.

แคร่ที่นอนของเราคืนนั้น

ภาพบรรยากาศในร้านอาหาร ค่อนข้างใหญ่ มีคนขับรถบรรทุกเข้ามาจอดแทบทั้งคืน พูดถึงนอนไม่ค่อยหลับเท่าไหร่ เพราะคนพลุกพล่านนิดหน่อย

ด้านขวาของแคร่ที่นอนเรามีสาวคนนี้ยืนทำขนมปังที่เตาดินนั่น

จู่ ๆ จากทะเลทรายเริ่มเห็นอะไรเขียว ๆ เพราะเราเข้าใกล้ที่ลุ่ม

ถนนสู่เมืองนูกุสค่อนข้างน่าเบื่อ โดยเฉพาะช่วงที่เป็นทะเลทราย

มาถึงนูกุส เราต้องหาที่แลกเงินจากดอลล่าร์เป็นเงินซอม สถานะการเงินของเขาค่อนข้างเฟ้อ อัตราแลกเปลี่ยนอยู่ที่ 1USD = 2700SOM กองนี้เราแลกจาก 300USD ลองคำนวณดูสิว่ามีเท่าไหร่ในกองนี้ เฮ้อ..หนักเงิน

ห้องน้ำในโรงแรมที่เราจ่ายคนละ 12USD แต่ห้องน้ำนี่สุดจะทน แค่เปิดประตูห้องเข้าไปก็ได้กลิ่นอันน่าภิรมย์แล้ว ถ้าไม่ติดว่าต้องลงทะเบียนตามโรงแรมทุก ๆ 3 วันจะไม่อยู่ที่นี่เด็ดขาด

เป็นสถานที่โบราณสำคัญของเขา หนึ่งในอีกหลาย ๆ แห่งรอบบริเวณเมืองนูกุสและคีวา

ป้ายบอกทางแปลกไปอีกอย่าง

ขอถ่ายกับป้ายหน่อย

เริ่มปั่นเข้าในจุดที่มีหมู่บ้านแน่นขึ้น ตรงนี้มีนาข้าวด้วย และบางพื้นที่ปลูกต้นสำลี

และแล้วก็มาถึงเมืองคีวา เรานั่งทานอาหารเย็นกันกับยูฮันเนสซึ่งเพิ่งมาถึงและมาพักด้วยกันกับเราที่นี่

กำแพงเมืองคีวา

ธุรกิจด้านในของกำแพง ช่วงนี้ยังไม่ใช่ฤดูการท่องเที่ยว คนจึงยังไม่เยอะเท่าไหร่ แต่พ่อค้าแม่ค้าเขาก็น่ารักนะ ไม่มีการมาเรียกมาดึงลูกค้าให้ซื้อโน่นซื้อนี่

ด้านในของกำแพง

ประตูไม้ลายสลักเก่าแก่ที่เห็นอยู่ทั่วไป บางบ้านและโฮสต์เทลบางทีจะมีเสาแกะสลักเก่า ๆ ด้วย

อุซเบกิสถาน => จาก Khiva (คีวา) ไป Bukhara (บุคารา)

ช่วงที่ออกจากคีวาเราได้เพื่อนชาวเยอรมันอีกคน (ยูฮันเนส) ที่เคยเจอกันที่ทิบลิซิ, บาคุ และก็มาเจอกันอีกทีที่คีวา เราสามคนปั่นด้วยกันเกือบตลอดเส้นทาง แต่ยูฮันเนสปั่นเร็วกว่าเราหน่อยนึง แต่เขาไม่ค่อยมีเทคนิคในการปั่นร่วมกัน เพราะหลายครั้งเขาเข้ามาใกล้เกิน มาชนที่บังโคลนเวชครั้งหนึ่ง เฉี่ยวโจคิมครั้งหนึ่ง และเคยชนกระเป๋าเพื่อนอีกคนหนึ่ง แต่เขาเป็นคนน่ารัก พูดคุยหัวเราะเก่ง เข้าได้กับทุกคน วันนี้ทั้งวันเราปั่นอยู่บนถนนเส้นที่เขาเพิ่งสร้างเสร็จ โดยยังไม่ได้เปิดให้รถวิ่ง เราเลยฉวยโอกาสเรียกถนนเส้นนั้นว่าไบค์เลน แล้วเราก็ปั่นกันเป็นหน้ากระดานเลย ทำได้เพราะตามลม 🙂

คุณพี่ใจดี เข้ามาพยายามถามเป็นภาษาอังกฤษ สักพักเอาขนมปังมาให้กิน พอกินกันเสร็จช่วยพาเราไปซื้อน้ำ ซื้อเสร็จยังถามเราอีกว่าจะเข้าห้องน้ำมั้ย? ปฏิเสธไป เพราะไม่รู้ว่าเขาจะไปสอนทำธุระด้วยหรือเปล่านะสิ 🙂

สุสานดิน

ภูเขาทรายหน้าตาประหลาด

เขื่อนกลางทะเลทราย

และอาหารจานนี้น่าจะมาจากแม่น้ำสายนี้

แม่น้ำกลางทะเลทราย แม่น้ำอามูดาร์ยา

ถนนหนทางเริ่มดีขึ้น อีกหน่อยเดินทางสะดวกขึ้น

ถนนดีอย่างไร ร่มเงาก็ไม่ได้ดีขึ้น เพราะต้นไม้สูงคงไม่สามารถขึ้นที่นี่ได้แน่ ต้นเตี้ยยังหาแทบไม่มี ก็เลยหาที่ร่มจากใต้ท้องรถนี่แหละ ขนาดพอดีมุด ตอนนั้นปั่นกับเพื่อนเยอรมันอีกคนที่เคยเจอกันที่บาคุ และแยกกันและมาเจอกันอีกทีที่คีวา

ช่วงนี้หาร้านขายน้ำขายของกินไม่ค่อยมี ที่จริงเราอยากหาที่ร่มหลบนอนกัน รอให้แดดร่มลงหน่อย แต่ตรงนี้ไม่มีที่ทางให้ได้นอนแผ่กันเลย เรานั่งหลับกันตรงโต๊ะในร้านนั่นแหละ

วันนั้นเองที่อากาศร้อนจัด วัดได้ช่วงหนึ่ง 50 องศา ตอนปั่นก็ร้อนแต่ยังพอมีลมมาปะทะบ้าง พอหยุดปุ๊บเหงื่อไหลทันที ยูฮันเนสเล่นชะโลมตัวให้เปียกไปทั้งตัว แต่ไม่ถึงครึ่งชม.ก็แห้งสนิท น้ำในแท้งส์น้อย ๆ นั่นร้อนมาก เพราะมันตั้งอยู่กลางแดดมาทั้งวัน

ออกจากร้านขายของที่นั่งหลับกันที่โต๊ะแล้ว เราตั้งใจจะปั่นกันอีกสัก 50 โล เรามักจะเช๊คกับคนท้องถิ่นว่าทางต่อไปข้างหน้าจะมีร้านขายของขายน้ำมั้ย? และคำตอบที่ได้ส่วนใหญ่ หาความแน่นอนไม่ได้ บางคนบอกอีกร้อยโลไปไม่มีร้านอะไรเลย บางคนว่ามีร้านแต่อีก 70 โล เราไม่แน่ใจ พอปั่นมาได้แค่ 20 กม.มาเห็นร้านขายของซึ่งด้านหน้าร้านมี Yurt (เยิร์ต) ให้เช่า พวกเราสองคนเคยนอนในเยิร์ตมาก่อนแล้วแต่เพื่อนคนอื่น ๆ โดยเฉพาะซีมอน ที่เคยฝันอยากนอนในเยิร์ตมานานหลายปี ไม่อยากปั่นต่ออีกเพราะเขาอยากนอนที่นี่ อีกเหตุผลหนึ่งคือเช้าวันรุ่งขึ้นเป็นวันเกิดของเขา นั่นคือการนอนในเยิร์ตจะกลายเป็นของขวัญพิเศษสำหรับเขาเลย

เยิร์ต คือกระโจมซึ่งเป็นที่อยู่อาศัยแบบชั่วคราว สามารถเคลื่อนย้ายได้ง่าย

ด้านในเยิร์ต

เราเอาจักรยานทั้ง 6 คันเข้าไปจอดด้านใน โดยเลิกผ้าที่ปูบนพื้นออก

ระหว่างทางไม่มีอะไรเลย จำได้ว่ามีลุงขับรถคนหนึ่งบอกว่าจากตรงที่เรานั่งพักกันนั้น ห่างออกไป 70 กม.จะมีร้านอาหารข้างทาง เมื่อคืนเราปั่นมา 20 กม.จอดพักแรมที่เยิร์ตพอปั่นมาสักเกือบ 50 กม.ก็มาเจอร้านนี้ ถูกของแกครึ่งหนึ่ง ช่วงที่ปั่นมาตรงนี้ค่อนข้างเหนื่อยใจ เพราะลมแรงพัดมาข้าง ๆ เสียงดังกรอกหูตลอดทาง แถมยังพัดเอาทรายข้ามฝากจากซ้ายไปขวาอีก แต่ดูสวยดี เห็นทรายเป็นริ้ว ๆ พัดข้ามถนนไป บางช่วงถนนก็ขรุขระมาก หลังจากกินอาหารง่าย ๆ และพักผ่อนกันที่ร้านนี้ เราก็ได้ยินเสียงจั๊ก ๆ ๆ ฝนตกหรือ? ใช่อ่ะ ตกหนักด้วย เราเลยต้องรอให้ฝนซาลงสักหน่อยก่อน ฝนตกในทะเลทรายครั้งที่สอง หลังจากคืนที่เรากางเต้นท์ที่คาซัคสถาน

ในร้านเป็นแบบง่าย ๆ วันนั้นเหนื่อยกันมาก โดยเฉพาะยูฮันเนส เพราะเขาเริ่มปวดท้องเหมือนอาหารเป็นพิษ กินกันเสร็จก็เอนกันหมด

เจ้าของร้านเสียงดังมาก คนทางขวานั่นแหละ และเพิ่งเห็นร้านนี้ร้านแรกที่มีแต่พ่อครัวสองคนช่วยกันทำอาหาร รู้สึกรอนานมากกว่าจะได้ชิมฝีมือเขา 🙂

เพื่อนอีก 3 คนอยากเข้าเมือง Gazli ไปซื้ออาหารและเครื่องดื่ม เพราะเราจะฉลองวันเกิดของซีมอนกัน คืนนั้นเรากางเต้นท์กันและคิดว่าจะเป็นคืนสุดท้ายที่จะกางเต้นท์ในอุซเบอกิสถาน เพราะเส้นทางต่อจากนี้ไปบุคาราและซาร์มาคันมีหมู่บ้านแน่นขนัด อาจจะหาที่กางเต้นท์ได้ยากหน่อย และอีกอย่างคือเรื่องลงทะเบียนเข้าพักตามโรงแรมที่จำกัดจำนวนวันกางเต้นท์ของเรา

ในที่สุดก็เห็นป้ายบอกทางไปบุคารา

จุดกางเต้นท์ของเรา ในทะเลทราย ไม่ได้กางเต้นท์กันมานานเหมือนกัน คิดถึงการอาบน้ำในทะเลทรายที่ต้องประหยัดน้ำ, ต้องเดินไปไกล ๆ หน่อย และต้องระวังสัตว์ที่ชอบออกหากินตอนกลางคืน เราเห็นดาวตกไปตั้ง 4 ดวงในขณะที่เราฉลองวันเกิดซีมอน

เงินของอุซเบกฯ เฟ้อมาก ๆ 1 USD แลกได้ 2700 SOM คิดดูว่าถ้าเราแลก 100USD จะได้เงิน SOM เท่าไหร่ อืม..เป็นฟ่อนเลยแหละ ฟ่อนหนึ่งเท่ากับหนึ่งแสน มีฟ่อนหนึ่งเขามัดด้วยเชือก ทำให้นึกถึงกระดาษเงินกระดาษทองที่เราเผาไปให้อากงอาม่าอาป๊าใช้ตอนเชงเม้ง เลยลองพับดู